रितेश मंगला रमेश देशमुख | उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी महाराष्ट्र सरकारचा २०२२-२३ चा वार्षिक अर्थसंकल्प सादर केला. यात अंदाजे महसुली उत्पन्न रु.४,०३,४२७ कोटी महसुली खर्चाच्या तुलनेत रु. ४,२७,७८० कोटी म्हणजे हा अर्थसंकल्प सुद्धा तुटीचा अर्थसंकल्प आहे. ज्यात २४,३५३ कोटी रुपयांची महसुली तूट असून राज्याच्या अर्थव्यवस्थेत १२.१ टक्क्यांची वाढ अपेक्षित आहे.
विकासाची पंचसूत्री म्हणजे कृषी, आरोग्य, मानव संसाधन, वाहतूक आणि उद्योग. पुढील तीन वर्षांत या कार्यक्रमासाठी सरकारकडून ४ लाख कोटी रुपये दिले जातील, ज्यामुळे राज्यातली गुंतवणूक वाढेल आणि एक ट्रिलीयन डॉलर्सची अर्थव्यवस्था असलेलं महाराष्ट्र हे देशातलं पहिलं राज्य ठरेल.
शेतकऱ्यांना शून्य टक्के व्याजदराने पीक कर्ज देण्यासाठी व्याज सवलत योजनेंतर्गत ४३ लाख १२ हजार शेतकऱ्यांना ९११ कोटी रुपये निधी उपलब्ध करून देण्यात येत आहेत. मनरेगा अंतर्गत ४३,९०२ सिंचन विहिरींची कामे हाती घेतली आहेत. फळबाग लागवडीसाठीच्या सुधारित धोरणानुसार काही पिकांचा नव्याने समावेश केला. रोजगार हमी योजनेसाठी १७५४ कोटी, फलोत्पनासाठी ५४० कोटी देण्यात येतील.
महिला शेतकऱ्यांसाठी कृषी योजनांमध्ये राखीव असलेली ३० टक्केची तरतूद आता वाढवून ५० टक्के केलेली आहे. तसंच हे वर्ष महिला शेतकरी आणि मजूर वर्ष म्हणून साजरं केलं जाईल. ज्या २० लाख शेतकऱ्यांनी वेळेवर कर्ज भरले त्यांना ५०,००० रुपयांचे प्रोत्साहन मिळेल. यासाठी महाराष्ट्राच्या अर्थसंकल्पात १०,००० कोटींची तरतूद करण्यात आली आहे.
एसटी महामंडळाच्या कर्मचाऱ्यांसाठी ४ हजार १०७ कोटींची तरतूद करण्यात आली आहे. महामंडळाला ३ हजार नव्या पर्यावरणपूरक बसगाड्या उपलब्ध करून दिल्या जातील. बसस्थानकांचा दर्जा सुधारण्यासाठी, त्यांच्या पुनर्बांधणीसाठी अर्थसाहाय्य उपलब्ध करून दिलं जाईल. परिवहन विभागासाठी ३,००३ कोटींची तरतूद करण्यात आली आहे.
पोलिस कर्मचाऱ्यांसाठी विशेष रुग्णालये उभारण्यात येणार आहेत, बार्टी पुणेला मागासवर्गीय लोकांसाठी योजना राबविण्यासाठी २५० कोटी रुपये मिळणार आहेत तर सारथी पुणे साठी २५० कोटीची तरतूद करण्यात आलीय.
पर्यावरण पूरक नैसर्गिक वायूचा घरगुती वापर होतो, CNG वर चालणाऱ्या वाहनांना फायदा होतो. यामुळे यावरचा मूल्यवर्धित कर VAT चा दर हा १३.५ टक्क्यांवरून टक्के वरून ३ टक्के करायचा प्रस्ताव आहे. कोरोनामुळे विधवा झालेल्या महिलांसाठी पंडिता रमाबाई महिला उद्योजक योजनेची घोषणा आणि महिलांना स्वयंरोजगरासाठी भांडवल उपलब्ध करून देणार असल्याचे अजित पवारांनी जाहीर केले आहे.
(सदर लेख हा लेखका्ंच्या फेसबुक प्रोफाईलवर पुर्वप्रकाशित करण्यात आला आहे.)
