प्रसाद शिरगावकर | ताण, टेन्शन अथवा स्ट्रेस हा आपल्या पिढीचा सगळ्यांत घातक अन सगळ्यांत मोठा मारेकरी आहे. आजच्या जगात प्रत्येकाला ताण आहे. प्रत्येकावर प्रेशर आहे. ह्या प्रचंड स्पर्धात्मक जगात टिकून रहाण्याचा ताण. ह्यात टिकून राहून यशस्वी होण्याचा ताण. यशस्वी होऊन यशाच्या शिखरावर पोचणं सोडा, साधी रोजची रोजीरोटी कमावण्याचा ताण. त्यासाठी आहे ती नोकरी टिकवण्याचा किंवा व्यवसाय करत रहाण्याचा ताण.
तरुण अन अविवाहित असू, तर आवडेल असा जोडीदार मिळावा ह्याचा ताण. अशी व्यक्ती कुठे भेटली तर तिला आपणही आवडावं ह्याचा ताण. तिनं-त्यानंही आपल्याला निवडावं ह्याचा ताण. नातं जुळण्याचा ताण. नातं जुळलं तर ते टिकावं ह्याचा ताण.
मग कुटुंब, संसार, घर, हप्ते, बिलं, EMI, Tax, Investments हे सगळे ताणच ताण.
मग संसार करायचं ठरवलंच आणि जमलंच तर मुलं व्हावीत ह्याचा ताण. ती झाली की त्यांच रडणं-हसणं-हगणं-मुतणं-आजारपणं ह्यांचे ताण. शाळा-कॉलेजं-शिकणं-बिकणं त्यांचे ताण. मग त्यांची नाती, त्यांचे चॉइसेस. पालक म्हणून आपले चॉइसेस, ह्यांचे ताण.
सर्वसामान्य मध्यवर्गीय (उच्च आणि निम्नमध्यमवर्गीयही) आयुष्य जगत असू तर आयुष्यभर सतत फक्त ताण, टेन्शन, स्ट्रेस हेच आपला साथी! करीयर, नाती आणि पैसा सगळ्यांच बाबतीत, सदोदित.
हा ताण कधी असह्य होतो. मग तो हळूच झिरपून रक्तात भिनतो. हृदयाचा वेग वा रक्ताचा दाब वाढवतो किंवा साखर पचवण्याची क्षमता कमी करतो. मग हृदयरोग, रक्तदाब किंवा मधुमेह शरिरात वास करायला येतात. मग ते कालांतरानं शरिराला खाऊन टाकतात. आयुष्य अकाली संपवून टाकतात.
असह्य झालेला ताण शरीराचा मारेकरी बनतो. विशी-तिशी-चाळीशी-पन्नाशीत कधीही बनतो. दुर्दैवाने हे आपल्या पिढीचं, आजच्या जगण्याचं सत्य आहे. ह्या स्ट्रेस नावाच्या मारेकऱ्याचा सामना कसा करावा, त्याचाशी दोन हात कसे करावेत हे हजारो वर्षांपूर्वीच्या योगशास्त्रातही सांगितलेलं असतं आणि अत्याधुनिक मानसशास्त्रातही. पण आपल्याला आपल्या आयुष्यातल्या ताणामुळेच हे काही शिकायला, समजून घ्यायला वेळ नसतो. अन मग स्ट्रेस नावाचा मारेकरी आपल्या आयुष्यावर आयुष्यभर पहारा देत उभा रहातो! अन वेळ येताच आपल्यावर तो झडप घालतो.
आपण जगतो आहोत तोवर कोणता न कोणता ताण असणारच आहे. सततच असणार आहे. पण तो ताण आपल्या रक्तात झिरपू नये, आपला मारेकरी होऊ नये ह्यासाठी काही करता येऊ शकतं का आणि काय करता येऊ शकतं ह्याविषयी पुढच्या लेखात. (उर्वरित लेख पुढच्या भागात)
(सदर लेखाचा या आदी लेखकाच्या फेसबूक वॉलवर शेअर करण्यात आला आहे)